ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ ΓΙΑΤΣΑ
Οι Αμπελώνες Γιάτσα δεν είναι μια καινούρια ιστορία. Το μικρό οικογενειακό οινοποιείο που τους εκμεταλλεύεται είναι γνωστό και μη εξαιρετέο στον Τύρναβο, εδώ και σχεδόν 25 χρόνια. Παράγει κρασιά, που κυρίως φιλοξενούνται σε ασκό, χωρίς αυτό να σημαίνει πως λείπουν και τα εμφιαλωμένα. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, η προσπάθεια εξωστρέφειας των Αμπελώνων Γιάτσα φέρνει τα εμφιαλωμένα κρασιά όλο και πιο μακριά από τον τόπο παραγωγής τους, όλο και πιο κοντά σε εμάς. Υπεύθυνη γι’ αυτό είναι η Ελένη Γιάτσα, κύρια (πλέον) διαχειρίστρια της επιχείρησης. Είχαμε την τύχη να της μιλήσουμε.
Πριν από λίγα χρόνια, η Ελένη, κάτοικος Αθήνας, αποφάσισε να μεταβεί στον Τύρναβο και να δώσει μια νέα πνοή στους αμπελώνες και στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου. Είχε ως όπλο το πείσμα της, το όραμά της, το μεράκι της και… ένα ζευγάρι γαλότσες. Άρπαξε, λοιπόν, τα απαραίτητα χειροκίνητα και μηχανοκίνητα εργαλεία και όρμησε στο χωράφι και όχι μόνο. Γενναία απόφαση. Έχοντας ελάχιστη βοήθεια, κατάφερε να δώσει νέο χαρακτήρα στους Αμπελώνες Γιάτσα. Αυτό είναι ήδη φανερό από μερικές φρέσκιες ετικέτες, που σταδιακά αρχίζουν να γίνονται γνώριμες στα μάτια μας, αλλά και στον ουρανίσκο μας.
Σχεδόν τα μισά από τα 65 στρέμματα των αμπελώνων διαθέτουν μια αγαπημένη ποικιλία της κεντρικής Ελλάδας, το Μοσχάτο Αμβούργου (ή Τυρνάβου). Εξαιρώντας τον Ροδίτη, το υπόλοιπο μισό της έκτασης φιλοξενεί τις κοσμοπολίτικες ποικιλίες Syrah, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Sauvignon Blanc και Ugni Blanc. Η πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια των αμπελιών, σε συνδυασμό με τις χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις (της τάξης των 500 – 600 κιλών ανά στρέμμα), υπόσχονται υψηλή ποιότητα σταφυλιών. Ας επικεντρωθούμε, όμως, στο Μοσχάτο. Η Ελένη μετατρέπεται, σιγά σιγά, σε ειδήμονα της ποικιλίας. Χρησιμοποίησε με τον πιο παραγωγικό τρόπο την οικογενειακή εμπειρία, μα και τις πολύτιμες συμβουλές του Σπύρου Ζουμπούλη, διάσημου οινολόγου, προκειμένου να οινοποιήσει το ροζέ κρασί του οινοποιείου. Θυμίζουμε πως μερικά από τα πιο ξακουστά και αγαπητά ροζέ της αγοράς έχουν ως άσσο στο μανίκι τον Σπύρο Ζουμπούλη. Καρπός της συνεργασίας αυτής είναι το Φίλιο Κλήμα, ένα γαστρονομικό ροζέ που καινοτομεί. Καινοτομεί γιατί λίγοι είναι αυτοί που παράγουν ένα τόσο πετυχημένο ξηρό ροζέ κρασί ήπιων παρεμβάσεων από Μοσχάτο Τυρνάβου. Το ιδιαίτερο οργανοληπτικό προφίλ της ποικιλίας, σε συνδυασμό με τις προσεκτικά επιλεγμένες οινολογικές πρακτικές, δημιούργησαν έναν ροζέ οίνο, που εύκολα πίνεται σκέτος, εύκολα συνοδεύει φαγητό, εύκολα κερδίζει κάποιον μυημένο και εξίσου εύκολα κερδίζει κάποιον που απλώς αρέσκεται να απολαμβάνει ένα καλό κρασί. Ίσως είναι θέμα χρόνου να αποκτήσει η συγκεκριμένη ετικέτα μια εξέχουσα θέση στο χώρο των ροζέ οίνων. Η λευκή εκδοχή της ετικέτας, επίσης από Μοσχάτο Τυρνάβου, είναι κι αυτή καλοδουλεμένη, αλλά μάλλον δε φτάνει την αίγλη του ροζέ συγγενή της. Αν υπάρχει μια λευκή ετικέτα που κάνει τη διαφορά, αυτή είναι η πιο πρόσφατη δημιουργία του οινοποιείου. Φέρει το όνομα Λευκό Περιστέρι και αποτελεί ένα μονοποικιλιακό Sauvignon Blanc που δίνει ρέστα. Μετά τις αρχικές πειραματικές προσεγγίσεις, που δεν ικανοποίησαν την Ελένη, ήρθε η σειρά αυτής που εγκρίθηκε. Ο συγκεκριμένος λευκός οίνος είναι μια αληθινή ελληνική πρόταση. Χωρίς καμία πρόθεση και κανένα κόμπλεξ μίμησης των ξένων αντίστοιχων, προβάλει τα μοναδικά χαρακτηριστικά των εδαφών της Θεσσαλίας, αποτελώντας τελικά ένα από τα πιο αξιόλογα Sauvignon Blanc της εγχώριας αγοράς.
Ο δρόμος είναι δύσβατος για την Ελένη Γιάτσα. Αλλά η ίδια δε μοιάζει να πτοείται, γιατί οι αρχικές ενδείξεις απήχησης των κρασιών της μάλλον θετικές είναι. Οι δυσκολίες ποικίλουν. Ξεκινούν από την καλλιέργεια, συνεχίζουν στη συγκομιδή και την παραγωγή και επεκτείνονται στη διανομή και την πώληση. Ακόμα και η διαθεσιμότητα χρόνου είναι μόνιμο πρόβλημα της σύγχρονης αυτής οινοποιού, που ονειρεύεται να εξακολουθήσει να προσφέρει κάτι διαφορετικό στον οινικό κόσμο.
Φαίδωνας Κυτρίδης
Βιολόγος, PhD / Τελειόφοιτος Οινολόγος
